Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου 2019

«Εδώ ήρθαμε, πάμε να φύγουμε...»

Το έργο το έχουμε ξαναδεί !

Πλήξη και αγανάκτηση προκαλούν τα παμπάλαια νέα για το Θεατρικό Μουσείο που περιλαμβάνονται στο ρεπορτάζ της Γιώτας Συκκά που δημοσιεύει στο σημερινό της φύλλο η «Καθημερινή». Με τίτλο «Αναζητείται νέα οριστική λύση» το δημοσίευμα επαναλαμβάνει όσα πολύ καλά γνωρίζει καθένας που έχει έστω και λίγο ασχοληθεί με το αδιέξοδο του ζητήματος. Με απολύτως ρεαλιστικό τρόπο η υπουργός δηλώνει πως μέχρι σήμερα. «Ουδέν σχέδιο εκπονήθηκε, ουδεμία μελέτη έγινε, ουδεμία απόφαση ελήφθη» και συνεχίζει το ρεπορτάζ πως την περασμένη εβδομάδα, η υπουργός συναντήθηκε με εκπροσώπους του Θεατρικού Μουσείου (Κ. Γεωργουσόπουλο, Στ. Φασουλή, Φ. Νικολόπουλο).

Γνωρίζοντας το πρόβλημα του Κέντρου Μελέτης και Έρευνας Ελληνικού Θεάτρου - Θεατρικού Μουσείου, από τα χρόνια της θητείας της ως γ.γ. στο υπουργείο Πολιτισμού η κ. Μενδώνη λέει πως η εξέλιξη προς την λύση εξακολουθεί να αντιμετωπίζει δύο μείζονα ζητήματα: «Το πρώτο αφορά τη στέγαση των υφισταμένων συλλογών του και της θεατρικής βιβλιοθήκης. Σήμερα φυλάσσονται σε χώρο της ΕΡΤ. Συλλογές και βιβλιοθήκη αποτελούν εξαιρετικά σημαντικά τεκμήρια της ιστορίας του ελληνικού θεάτρου από τα προεπαναστατικά ήδη χρόνια, αλλά και ανεξάντλητη πηγή υλικού για τους ειδικούς μελετητές και τους θεατρολόγους. Για τον λόγο αυτό ορθά χαρακτηρίστηκαν το 2016, στο σύνολό τους μνημεία δυνάμει των διατάξεων του Ν. 3028/2002».


Και συνεχίζει: «Παρά τις ανακοινώσεις του υπουργείου Πολιτισμού (20.2.2018) «ότι ο χώρος που θα στεγάσει το Θεατρικό Μουσείο είναι το νεοκλασικό κτίριο της οδού Σταδίου 47, κληροδότημα Αλέξανδρου Σούτσου, το οποίο θα παραχωρηθεί, βάσει συμφωνίας, από την Εθνική Πινακοθήκη στο ΥΠΠΟΑ», καμία ενέργεια δεν έγινε γι’ αυτό. Σύμφωνα με επόμενη ανακοίνωση του υπουργείου (9/11/2018), «η δαπάνη για την ανακαίνιση και την ανακατασκευή του κτιρίου που θα μπορεί να το στεγάσει εκτιμάται ότι, μαζί με τις δαπάνες για τις σχετικές μελέτες και τη συντήρηση και ψηφιοποίηση του μουσειακού υλικού και τον εξοπλισμό, θα αγγίξει τα 10.770.000 ευρώ...»
Δηλαδή, ακόμη και αν μπορούσε να διασφαλιστεί σήμερα το αναγκαίο κονδύλι, θα απαιτείτο για την εκπόνηση της μελέτης και την υλοποίηση του έργου περισσότερο από μία εξαετία.              

Με τα ίδια λόγια, στην ίδια ακριβώς σειρά προβληματισμών και – σκανδαλώδης σύμπτωση - είχα υπολογίσει και το ύψος της δαπάνης και τον χρόνο για την ολοκλήρωση του σχεδίου. Αναζητήστε το εδώ σε προηγούμενη ανάρτηση.

Εν πάση περιπτώσει το ζήτημα τώρα εντοπίζεται στη μείωση των απαιτήσεων των εργαζομένων και δυστυχώς, σύμφωνα με το ρεπορτάζ ως προς το θέμα των χρεών η υπουργός Πολιτισμού τονίζει ότι το ΥΠΠΟΑ «με ενέργειές του στηρίζει τις θέσεις του μουσείου στη διαπραγμάτευσή του με τον ΕΦΚΑ, ώστε να επιτευχθεί η επιθυμητή μείωση. Το υπόλοιπο των χρεών θα αντιμετωπιστεί από το υπουργείο σε συνεννόηση με τους δικαιούχους». Αισιόδοξος από τη συνάντηση δηλώνει στην «Κ» ο Σταμάτης Φασουλής. «Μπήκαν τα πράγματα σε έναν πολύ πρακτικό δρόμο. Η Λυδία Κονιόρδου έδωσε στο Θ.Μ. 450.000 ευρώ, που ήταν ευπρόσδεκτα, αλλά με γραφειοκρατικές συνθήκες για την εκταμίευσή τους, τέτοιες που τα πράγματα περιπλέκονταν. Το ουσιαστικό μας πρόβλημα είναι ότι εδώ και έξι χρόνια, και ενώ έχει γίνει επίσχεση εργασίας, χρωστάμε ένα εικονικό ΕΦΚΑ. Προσπαθούμε να βρούμε ένα νομικό τρόπο ώστε να λυθεί το ζήτημα. Δεν ζητάμε τίποτε που να υπερβεί τον νόμο ή το δίκιο των εργαζομένων» . Το ελπίζουμε.

Γ.Χ.

Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου 2019

Οι Ελληνες ηθοποιοί πριν από 135 χρόνια


Όχι, δεν χιλιαπλασιάστηκαν (ακόμα) !!!

Γράφει η "Νέα Εφημερίς" στις 10 Ιουλίου του 1884. Σήμερον θα παραθέσωμεν τι πολύ αξιοπερίεργον, όλους δηλαδή τους εις διάφορα μέρη εσχηματισμένους την ώραν ταύτην ελληνικούς δραματικούς θιάσους με τα ονόματα όλων των ηθοποιών. Όλων τουτέστιν των Ελλήνων ηθοποιών, όσων υπάρχουν, δια να τους μάθετε άπαξ δια παντός και εν πλήρη καταλόγω. Έτσι λοιπόν:

Εν Αθήναις θίασος των αδελφών κ.κ. Διονυσίου και Σπύρου Ταβουλάρη, μεθ΄ών οι κ.κ. Κοτοπούλης, Λαζαρίδης, Νικηφόρος, Δαβίλας, Ζάνος, Δημητρόπουλος, Βόλας, Σφήκας, Λαγκαδάς, Σταυρόπουλος, Δρακόπουλος, Βέργος, Γιορλάνος, Απέργης, Βενετσάνος, Νικολαΐδης, Μιχαηλίδης και αι κυρίαι Σοφία Ταβουλάρη, Ιω, Νικηφόρου, Σ, Δημητροπούλου, Αννα Λαζαρίδου, Ελένη Κοτοπούλη, Κλεοπ. Δαβίλα, Μαρία Συλιβάκου.

Εν Πειραιεί θίασος του κ. Δημοσθένους Αλεξιάδου μεθ’ ού οι κ.κ. Χρυσάφης, Δρακάκης, Πεταλάς, Παντόπουλος, Χαλκιόπουλος, Ευτύχιος Βονασέρας. Κάππας, Ζαχαρόπουλος και δυο μαθητευόμενοι και αι κυρίαι Πιπίνα Βονασέρα, Φιλομήλα Βονασέρα, (θυγάτηρ της) Αικατερίνη Δρακάκη, Μαρίκα Αλεξιάδου (θυγάτηρ του κ. Αλεξιάδου).

Εν Αιγίω θίασος του κ. Αλ. Πίστη, οι κ.κ. Δημ. Πίστης, Κυριακός, Διον. Πίστης και δυο μαθητευόμενοι και αι κυρίαι Αμαλία Α. Πίστη. Ελένη Χέλμη, Χρυσάνθη Ταμβακοπούλου, Εν Βόλω θίασος των κ.κ. Τασσόγλου, Βούλγαρη, Πετρίδη, Τσούκα, Ρούσου, Ράμφου, Κωνσταντινοπούλου, Παντελοπούλου, και αι κ.κ. Μαρία Πετρίδου, Μέλπω, Ευανθία Ράμφου, Αριάδνη Τασσόγλου.

Εν Καβάλα του κ, Ξενή Ησαΐου μεθ’ ού οι κ.κ. Παρασκευόπουλος, Λούης Γαδ, Σφαιρίδης, Κυτταριόλος και αι κ.κ. Μαρία Ησαΐα, Ευαγγελινή Παρασκευοπούλου, Αγγέλικα. Εν Χίω ο κ. Λεκατσάς και νυν οι κ.κ. Αρνιωτάκης, Τσίντος, Βασιλειάδης, Παπαδόπουλος, Λοράνδος (μικρός) και αι κ. κ. Ελένη Αρνιωτάκη, Βασιλειάδου, Παπαδοπούλου, μια δεσποινίς ανεψιά του κ. Λεκατσά.

Εν Κύπρω θίασος του κ. Ανδρονόπουλου μεθ’ ού οι κ. κ. Κρανιώτης, Μιχαηλίδης και τέσσαρες άλλοι d occasion, ακατάτακτοι και αι κ.κ. Μιχαηλίδου, Κρανιώτου, Ανδρονοπούλου.

Εν Ρωσσία θίασος του κ. Χαλκιοπούλου μεθ’ ού οι κ.κ. Αικατερινιάδης, Δεπάστας, Πέρβελης, δύο μαθητευόμενοι και αι κ.κ. Ελένη Χαλκιοπούλου, Δεπάστα μετά της αδελφής της.

Εν Συρία αι κυρίαι Σοφία Νέρη, Μαρίκα Νέρη ο κ. Σ, Δημητρόπουλος και άγνωστοι εγχώριοι. Ανεξάρτητος απεσπασμένος μεταξύ ηθοποιού και ιμπρεσαρίου ο κ. Κορδοβίλης, εκ των γνωστοτάτων.

Τους παραθέσαμεν εν βία ουχί βεβαίως κατά σειράν αξίας εν τη κατατάξει δι ο παρακαλούμεν να μην γίνουν παρεξηγήσεις. Εισίν εν συνόλω 70 ηθοποιοί πάσης τάξεως, 10 – 12 μαθητευόμενοι και 5 – 10 εκ συμπτώσεως, κυρίαι δε μόλις 36 όλαι κι όλαι. Βλέπετε δε ότι εισίν κατακερματισμένοι εις δέκα θιάσους, εξ ών τώρα αδιάκοπαι γίνονται μεταθέσεις από του ενός εις τον άλλον και αλλαγαί και ανακηρύξεις νέων θιασαρχών ενίοτε, ου μην και ονομάτων. Δι ο και δεν είναι παράδοξον δυο τρεις να τους συναντήσετε με τρία ονόματα. Οι πλείστοι όμως είναι και οριστικώς ονοματισμένοι, πλην των διακεκριμένων κορυφαίων.

Τετάρτη 11 Σεπτεμβρίου 2019

Άκρα του τάφου σιωπή


Θεατρικό Μουσείο : Ούτε φωνή, ούτε ακρόαση! 
Επιστολή προς την υπουργό Πολιτισμού
Αξιότιμη 
κυρία Λίνα Μενδώνη                                                                                                          Υπουργό Πολιτισμού

Αγαπητή κυρία

Άκρα του τάφου σιωπή βασιλεύει γύρω από την υπόθεση του σαν ενταφιασμένου σε κατακόμβη Θεατρικού Μουσείου. Ούτε φωνή, ούτε ακρόαση. Δεν γνωρίζουμε αν το περιοδικό  «Τόπος Θεάτρου». Τεύχος 11, που σας αφήσαμε στο υπουργείο, έφθασε στα χέρια σας και εάν τα πολλά ζητήματα που σας απασχολούν σας επέτρεψαν να ανοίξετε τις σελίδες του και ιδιαίτερα εκείνες που σχολαστικά και  διεξοδικά αναφέρονται στο Θεατρικό Μουσείο αναλύοντας το ιστορικό του και την θλιβερή σημερινή του κατάσταση.                                                                                                                      
Το πρόβλημα και οι πιέσεις που αντιμετωπίζετε, χωρίς το υπουργείο να ευθύνεται, όπως έχετε αποφανθεί, αφού νομικά το Θεατρικό Μουσείο αποτελεί μια ιδιωτική πρωτοβουλία,  είμαστε βέβαιοι ωστόσο, ακόμη κι αν η αντίληψη αυτή ισχύει, πως το υπουργείο Πολιτισμού θα πρέπει να αισθάνεται την βαριά ευθύνη της τύχης ενός ιδρύματος αρχείου και βιβλιοθήκης θεατρικών κειμηλίων.                                                                                                        

Το πολύπλοκο πρόβλημα όπως αντιμετωπίζεται απ’ όλους μας συνοψίζεται ως εξής: Εξασφάλιση ενός ποσού  εκατομμυρίου περίπου για την εξόφληση των εργατικών αποζημιώσεων και την κάλυψη οφειλομένων ενοικίων, χρεών προς εφορία και ασφαλιστικά ταμεία, καθώς και διάφορα άλλα ποσά. Εν συνεχεία δαπάνη για την ανασυγκρότηση και συγκέντρωση, καταμέτρηση και καθαρισμό του εκθεσιακού υλικού,  αποκατάσταση των ζημιών και των φθορών. Εξασφάλιση κατάλληλου χώρου για την επανεγκατάσταση του Μουσείου και την κατασκευή προθηκών, γραφείων, βιβλιοθηκών, βεστιαρίων, κλιματισμού κλπ κλπ και φυσικά ο απαραίτητος ηλεκτρονικός εξοπλισμός με το πλήθος των σύγχρονων ψηφιακών εφαρμογών και συστημάτων.

Η επαναλειτουργία ενός Θεατρικού Μουσείου αξιοπρεπούς και αντάξιου του θεατρικού παρελθόντος της χώρας, δεν είναι πρόβλημα που βολεύεται με λύσεις εμβαλωματικές και επ’ αυτού καταλαβαίνουμε τους προβληματισμούς σας. Είναι δυνατή ωστόσο μια λύση που θα εξασφάλιζε όλα αυτά; Ιδού η απορία. 

Ακόμα και σήμερα, μετά από οκτώ χρόνια θα μπορούσε να μπει σε εφαρμογή μια αποτελεσματική λύση αν το Μουσείου είχε την φαντασία να αξιοποιήσει τον εαυτό του. Παράδειγμα; Αυτή τη στιγμή στην πρωτεύουσα τελείται μια δέσμη εκδηλώσεων στα πλαίσια ενός φεστιβάλ ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Εκθέσεις βιβλίων, θεατρικά αναλόγια, αφιερώματα, διαλέξεις, σεμινάρια και συνέδρια. Θα μπορούσαν να προστεθούν κι άλλες θεματικές εκδηλώσεις, όπως bazaar θεατρικών βιβλίων και περιοδικών, «ευεργετικές» παραστάσεις. Θέατρο σκιών και κουκλοθεάτρου, όλα αυτά θα μπορούσαν να είναι διοργανωμένα  από το Θεατρικό Μουσείο. Τα ποσά των εσόδων είναι αυτονόητα.  Αρκεί  μια παρόμοια ετήσια διοργάνωση για να καλυφθεί εξ ολοκλήρου το σημερινό χρέος του Μουσείου και αν γινόταν σε βάση ετήσια επί επτά χρόνια, σήμερα το Μουσείο θα ήταν ασφαλές, ακέραιο  και σταθερά εγκαταστημένο σ’ έναν κεντρικό και κατάλληλο χώρο. Μπορούμε  να προσθέσουμε πως αν σ΄ αυτό το διάστημα πραγματοποιούσε κάθε χρόνο την έκδοση ενός Ημερολογίου, (όπως κάνει και το παραμικρό Σωματείο), με θέματα από το πολύτιμο υλικό του, καθώς και θεματικά Λευκώματα με χορηγίες Τραπεζών, η κατάσταση θα ήταν απολύτως διαφορετική.


Λύσεις πολλές, παρόμοιες η διαφορετικές υπάρχουν η θα μπορούσαν να προκύψουν αναμφισβήτητα αν υπάρχει φαντασία και πάθος. Με τέτοιους στόχους με πρωτοβουλία του περιοδικού «Τόπος Θεάτρου» υποκινήσαμε την ίδρυση «Φίλων Θεατρικού Μουσείου- Γιάννης Σιδέρης»,  με την συμμετοχή  πολλών ανθρώπων  του θεάτρου, της σκηνής και της θεωρίας καθώς και πολλών θεατρόφιλων, 180 εν συνόλω ως τώρα,  με καμιά απολύτως όχι πρόθεση η φιλοδοξία  αλλά ούτε διάθεση να αναμειχθούμε στα διοικητικά του Μουσείου.  Ο ρόλος του «Ομίλου Φίλων Θεατρικού Μουσείου» για να πετύχει στις προθέσεις και τους σκοπούς του, πρέπει να είναι απαλλαγμένος από ανταγωνισμούς, υποψίες και αντιπαραθέσεις με το σημερινό καθεστώς του ΔΣ του Μουσείου. Και αυτό το δηλώσαμε και το δηλώνουμε προς κάθε κατεύθυνση. Άμεσα προγραμματίζεται μια ανοιχτή εκδήλωση όπου ο Όμιλος θα εμφανιστεί  δημόσια, ενώ παράλληλα έχουν ενημερωθεί και  εκπρόσωποι των Κομμάτων επιφορτισμένοι με τα του πολιτισμού.


Ωστόσο το συγκεκριμένο μέτρο, άμεσο και αυτονόητα επιτακτικό που σας προτείνουμε και που έχουμε και δημόσια εκφράσει είναι η  συγκρότηση μιας Επιτροπής Ειδικών για την μελέτη όλων των παραμέτρων του προβλήματος. Νομικών, οικονομολόγων, αρχιτεκτόνων, μάνατζερς, μουσειολόγων, επικοινωνιολόγων, θεατρολόγων, νέων και ενήμερων, που θα μελετήσουν τα πολύπλοκα προβλήματα και σε πέντε η δέκα συνεδριάσεις θα μπορούσαν να σας υποβάλουν μια έκθεση,  της οποίας  θα αξιολογούσατε τις δυνατότητες εφαρμογής της. 


Δεν αμφιβάλουμε καθόλου κυρία υπουργέ πως σας απασχολεί το πρόβλημα του Θεατρικού Μουσείου και πως μελετάτε και πιθανόν μεθοδεύετε κάποιες ενέργειες τις οποίες τόσο εμείς του περιοδικού, όσο και τα μέλη του Ομίλου αλλά και ο κόσμος του θεάτρου ευχόμαστε να μην αργοπορήσουν περισσότερο.

Μένουμε πάντα στη διάθεσή σας

Για το περιοδικό «Τόπος Θεάτρου»
Γιώργος Χατζηδάκης