Η Σιωπή στο στόμα
Από την Ομάδα «Προ-Ταση»
Στενά συγγενεύει με τον μονόλογο της Μόλλυ απ’ τον Οδυσσέα του Τζόϊς ο μονόλογος της Ηρώς , που με τίτλο «Η σιωπή στο στόμα» παρουσιάζει στο Χώρο Τέχνης Ασωμάτων η «Πρό-ταση» του Δημήτρη Φοινίτση. Συγγραφέας του εν λόγω κομματιού αναφέρεται η εμφανιζόμενη ως νεοεμφανιζόμενη Κ. Φ. Ντάγκινη, αγνώστων λοιπών στοιχείων. Αν και ολίγον μυστηριώδης η ταυτότητα της δραματουργού, περιοριζόμαστε στο πόνημά της κι αυτό δεν είναι καθόλου μα καθόλου αμελητέο. Είναι ολίγον παραληρηματικό, ανεπικέντρωτο, χαρακτηρίζεται ωστόσο από μια πρωτοτυπία και μια χυμώδη πρόζα. Μια γυναίκα έρχεται εκεί όπου βρίσκεται η σωρός ενός άντρα που υπήρξε ο εραστής της. Ο νεκρός έχει στύση πράγμα που διακρίνεται στο ανυψωμένο σημείο, στο λευκό σεντόνι που τον σκεπάζει ολόκληρον. Το περιεχόμενο του μονολόγου είναι η εξιστόρηση της κοινής τους ζωής, τα διάφορα περιστατικά που την συνθέτουν και παράλληλα, μέσα απ’ τα λεγόμενα, η ανάδειξη της προσωπικότητας και της ζωής της ηρωίδας. Το κείμενο, αν και λογοτεχνικό στη φραστική του ανάπτυξη, έχει έναν ξεκάθαρο ηθογραφικό χαρακτήρα και είναι μια πολύ καλή επιλογή για έναν θεατρικό μονόλογο. Στερείται βέβαια στόχου, ιδεολογίας, προθέσεων, αυτό που λέμε «τι θέλει να πει ο ποιητής». Σ’ αυτό η απάντηση είναι «ότι θέλει ας πάρει ο καθένας» κι αυτό ασφαλώς δεν είναι λίγο.
Η σκηνοθεσία ωστόσο συνέταξε έναν κώδικα ιδιοτροπικόν, δυσπρόσιτο, δυσανάγνωστο. Δεν φάνηκε πρόθυμη να διευκολύνει το θεατή να κατανοήσει τα σημειωτικά της επινοήματα. Ανοιχτό σε πολλές υποθέσεις το «κλουβί» το περιζωσμένο με πλαστικό. Προσπάθεια να δημιουργηθεί αίσθημα εγκλεισμού, ερμητισμού, απομόνωσης με όποιες προεκτάσεις και προς όποια κατεύθυνση θέλει ο θεατής. Εντάξει. Το κατέβασμα όμως της γυναίκας αρκετές φορές κάτω απ’ το νεκροκρέβατο τι νόημα είχε; Τα «συναξαριστά» της λόγια, τα μουρμουριστά, τα δυσάκουστα πώς να ερμηνευθούν, το γδύσιμό της επίσης, ως και το ξεγύμνωμα του στήθους της και μετά το ντύσιμό της πως συνδέονται με το κείμενο; Ο λόγος, γιατί αποδόθηκε αναγνωστικά, εκφωνητικά και δεν «παίχτηκε» με τις καταστάσεις και το αίσθημα που περιέγραφε, γιατί δεν ζωντάνεψε, με την αναγλυφικότητα , τις αυξομειώσεις, τις θερμοκρασιακές του διαβαθμίσεις που το ίδιο το κείμενο απαιτούσε, ασφυκτιώντας σε μια φόρμα που το ‘πνιγε. Επίσης οι παρεμβολές της ανδρικής φωνής, με μια ανάγνωση απελπιστικά καλλιεπή και μ’ ένα κείμενο ολοσδιόλου ξένο, ιδιοσυγκρασιακά και νοηματικά, και οι προβολές βίντεο με τη θάλασσα όταν το κείμενο αναφερόταν σε κολύμπι και Αίγινα είναι δυνατόν να έχουν την αφελή ερμηνεία που υποθέτει ο καθένας;
Δεν μπορώ να πιστέψω πως ο Δημήτρης Φοινίτσης κατέληξε στα ευρήματα αυτά από αμηχανία η σκέτη πρόθεση εντυπωσιασμού. Δεν μπορώ να δεχθώ κάτι τέτοιο γιατί οι κριτικές του μας δίνουν δείγμα γραφής που μαρτυράει μια σκέψη θεατρική και μια αντίληψη συγκροτημένη. Υπήρχε οπωσδήποτε για όλα πρόθεση που δεν διευκολυνθήκαμε να πιάσουμε την άκρη της.
Η Ελισάβετ Σταυρίδου είναι μια ηθοποιός με γερή στόφα. Στέρεη φωνή και με κατάταξη στο είδος της σουμπρετοκαρατερίστας, ιδανική περίπτωση για το ρόλο της Ηρώς στο κείμενο της «Ντάγκινη». Ωστόσο, παρά τις σκηνοθετικές απόψεις νομίζω πως η ερμηνεία της άντεξε σε σημαντικό βαθμό και μπορώ να προσθέσω πως με την συμμετοχή της διατηρείται η θεατρική αίσθηση.
Γιώργος Χατζηδάκης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου